مقالات علمی بسیاری از اهمیت مهارتهای ارتباطی و مهارتهای نرم در دنیای امروز صحبت به میان آوردهاند.
آموزش و یادگیری این مهارتها در سنین پایین اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از این مهارتهای بسیار مهم ارتباطی مهارت همدلی است که اهمیت و کاربرد بسیاری در زندگی اجتماعی ما دارد. این مقاله با ارائه ۵ راهکار و نکته مهم به شما والد، مربی یا علاقمند عزیز کمک میکند تا مهارت همدلی را به کودکانتان آموزش دهید.
همدلی چیست؟
مهارت همدلی به توانایی افراد در درک احساسات و تجربیات دیگران اشاره دارد. اگر شما به راحتی میتوانید احساسات مختلف را در افراد اطرافتان تشخیص دهید، شرایط و منشا احساسشان را درک کنید احتمالا از مهارت همدلی برخوردارید. این مهارت به افراد کمک میکند تا پاسخ درست و مناسبی به احساسات و تجربیات دیگران در شرایطّهای مختلف بدهند. آموزش این هوش از سنین کودکی در روابط اجتماعی فرزندان تاثیر مهمی خواهد داشت.
1. کمک کنید احساسات مختلف را بشناسند.
یکی از مهمترین لوازم مهارت همدلی توانایی تشخیص و تمیز احساسات مختلف است. اینکه کودکان بتوانند تفاوت میان احساساتی که ابرازهایی گاها شبیه به هم دارند را دریابند اهمیت زیادی در رشد مهارت همدلی و هوش هیجانیشان دارد. به کودکانتان هیجانات اصلی یعنی غم، شادی، ترس و خشم را آموزش دهید.
هنگام تماشای انیمیشن و فیلم یا خواندن داستانها سعی کنید احساسات مختلف شخصیتهای داستان را پررنگ کنید و از کودکتان بپرسید این احساسات و تفاوتشان را مشخص کند. مثلا سوال کنید به نظر تو این شخصیت چرا گریه میکند؟ چه احساسی دارد؟ چه احساساتی باعث گریه در افراد میشوند؟
2. زمینه خودآگاهی را برایش ایجاد کنید.
کودک شما تا زمانی که در حوزه احساسات و هیجانات به خودآگاهی نرسد و تفاوت این هیجانات را با یکدیگر در درون خودش پیدا نکند و به عواطف و هیجانات خودش آگاه نباشد نمیتواند به مهارت همدلی دست یابد. تا زمانی که نداند کدام حالتها و احساساتش خشم نام دارد و وقتی خشمگین است چه چیزهایی را تجربه میکند نمیتواند در قبال خشم دیگری همدلی به خرج دهد.
در موقعیتهای مختلف اجازه بدهید بچهها هیجانات مثبت و منفی را به تمامی احساس و تجربه کنند و در موقعیت مناسب با آنها درباره تجربیاتشان صحبت کنید. اجازه بدهید کاملا غم را بچشند و در موقعیت دیگری از او بخواهید تجربهاش را بیان کند و بگوید چه احساسی داشته است.
3. الگوی خوبی باشید.
بارها شنیدهاید که کودکان به آنچه شما میگویید تبدیل نمیشوند بلکه به آنچه شما هستید بدل میشوند. شما موثرترین و مهمترین الگوی فرزندتان هستید و دیدن رفتار و همدلی شما با افراد تاثیر مهمی در ذهنیت و رفتار او خواهد داشت. در موقعیتهای مختلف سعی کنید به بچهها همدلیتان را نشان دهید و از همدلی با خودشان شروع کنید. از احساساتی که تجربه میکند و میزانش سوال کنید و سعی کنید برای عواطف و هیجاناتش ارزش قائل شوید.
۴. فرصت ایجاد کنید.
برای فرزندتان فرصتهایی ایجاد کنید تا در فضای امن و کنار شما همدلی را تجربه کند. این میتواند با جلسات خانوادگی آغاز شود. از فرزندتان بخواهید لحظهای که از شما، همسرتان و خواهر برادرنش ناراحت یا خوشحال بوده را شرح دهد و احساسات دیگران را بشنود، درک کند و سعی کند واکنش مناسب با شرایط را از خود بروز دهد. اگر مربی یا معلم هستید میتوانید این فضا را در کلاس ایجاد کنید.
۵. دایره اجتماعی فرزندتان را گسترش دهید.
دایره اجتماعی گسترده اما دارای حدود و قوانین میتواند به بچهها کمک زیادی در این زمینه کند. این ارتباطات میتواند به فرزندتان کمک کند انواع تیپها، اخلاقیات و شخصیتها را بشناسد و تعامل با افراد متنوع را بیاموزد.