وظیفه شکرگزاری نعمتی است که بزرگان دین در کسبش کوشیده اند و خویش را بدان آراسته اند.
شکر از دیدگاه معصومین(ع)
وظیفه شکرگزاری نعمتی است که بزرگان دین در کسبش کوشیده اند و خویش را بدان آراسته اند. از امام صادق(ع) روایت شده که رسول خدا(ص) در شبی که نزد عایشه بود در پیشگاه الهی سر تواضع فرود آورده و به عبادت و دعا مشغول شد، عایشه که این حالت را از پیامبر خدا دید به او گفت: یا رسول اللّه چرا خود را به زحمت می اندازی با اینکه خداوند تو را آمرزیده است نسبت به گذشته و آنچه آینده خواهی داشت. آن حضرت فرمود: ای عایشه نباید بنده شاکری باشم؟
توفیقی که انسان به گاه شکر و عبادت به درگاه حق بدست می آورد نعمتی است ارزنده که خداوند او را بدان مفتخر نموده و لازم است به پاس این شکرگزاری به شکری دیگر پردازد چنانچه امام سجاد(ع) در مناجات شاکرین می فرماید: چگونه می توانم حق شکر تو را به جای آورم در حالی که همین شکر من نیاز به شکر جدیدی دارد و هر زمانی که می گویم الحمدللّه. بر من فرض است که بخاطر همین توفیق شکرگزاری بگویم: الحمدللّه.
حضرت علی(ع) در موارد متعددی به اهمیت شکر و فضیلت آن اشاره کرد و می فرماید: حمد و سپاس سزای خداوندی است که حمد را به نعمتها و نعمتها را به شکر پیوند زده و به ازاء نعمتها حمد را واجب کرده و شکر را سبب فراوانی آنها قرار داده، بر نعمت هایش او را حمد می کنیم چنانکه بر بلایش سپاسگزاریم.
نعمتهای الهی افزون بر شکر و حمد انسانهاست و یادآوری این مطلب که بشر از سپاسگزاری الطاف بی حد الهی عاجز است نزول نعمت از جانب پروردگار را بیشتر نموده و زمینه این امر را تحقق می بخشد. با این حال اگر انسان از دید خویش پنداشت کمتر از نعمتها بهره مند شده و به بلایا و سختی ها گرفتار آمده وظیفه دارد به سپاسگزاری آفریدگار جهان بپردازد. و این نکته ای است که حضرت علی(ع) بدان اشاره فرموده است: ای مردم زهد، دل نبستن به دنیا، کم کردن آرزوها و شکرگزاری نعمتهای ـ خداوندی ـ و دوری از حرامهاست. پس اگر به این سه چیز دست نیافتید حرام بر شکیبایی و صبر شما غالب نشود و شکرگزاری از نعمتها را فراموش نکنید.
شکر به هنگام برخورداری از نعمت ها و یادآوری عظمت و ارزش آنها اعم از مادی و معنوی موجبات تقرب به درگاه الهی و قرار گرفتن در بستر پرستش حق است که نهایت هدف جهان خلقت می باشد.
انجام اعمال صالح و بروز رفتار صحیح و پسندیده از جلوه های شکرگزاری و بیانگر تواضع، معرفت و شناخت بندگان با ایمان است و مسلماً باید خداوند را به عمل شکر گفت، امّا بزرگان و پیشوایان دین حمد و سپاس از طریق زبان را نیز نوعی شکرگزاری دانسته اند. صفوان جمال می گوید:
امام صادق(ع) به من فرمودند: خدا هر نعمتی که به بنده ای دهد کوچک یا بزرگ و او بگوید الحمدللّه شکرش رابجا آورده و باز فرمود: خدا هر نعمتی به بنده اش دهد که آن را از دل بفهمد شکرش را ادا کرده است.
از آموزه های دینی درمی یابیم که ایمان دو قسم است یکی صبر و دیگری شکر، چنانچه در احوالات پیامبر اسلام(ص) آورده اند که هرگاه امری پیش می آمد که آن حضرت را شاد می کرد. می فرمود: حمد خدا را بر این نعمت و چون امر غم آوری برایش رخ می داد، می فرمود: حمد خدا را به هر حال.
ملائکه‌اي که از مجلس ذکر فضايل اهل بيت بالا مي‌روند، مي‌بينند ديگر اينها معطر هستند، عطر عجيبي فضا را گرفته و نوراني هستند. مي‌پرسند: شما چه کار کرديد؟ چه عطري زديد؟ مي‌گويند: ما در مجلس ذکر اهل‌بيت شرکت کرديم، اين نورانيت و عطر و بو براي آنجاست. مي‌گويند: مي‌شود ما هم شرکت کنيم؟ مي‌گويند: متأسفانه وقت جلسه تمام شده و مردم متفرق شدند. در روايت داريم ملائکه بعدي مي‌آيند مجلسي که اهل مجلس رفتند و پراکنده شدند، خودشان را به فرش، به در و ديوار، به محيط مي‌مالند و متبرک مي‌کنند که در اين مجلس ذکر اهل‌بيت شده است
وقتی روضه ی حضرت ( امام حسین علیه السلام ) برپا شود ملائک از یکدیگر سبقت می گیرند تا به روضه بیایند. روایت از امام صادق علیه السلام است که کسی که به روضه ی امام حسین علیه السلام می آید روی بال فرشته نشسته است.
روایت آمده بعد از تمام شدن روضه ملائکه به سمت بالا می روند و ملائکه ی دیگر می پرسند چقدر شما خوشبو هستید؟ کجا چنین عطری به شما زده اند؟ آنها جواب می دهند ما در مجلس روضه امام حسین علیه السلام بودیم. ملائک نزد خدا می آیند و می گویند ما هم می خواهیم برویم اما خدا می فرماید: روضه تمام شد و مردم رفتند؛ این نشان می دهد که تا نفر آخری که در روضه هست ملائک هم حضور دارند. بقیه ملائک می آیند و پر و بالشان را به در و دیوار می زنند تا متبرک و خوشبو شوند یعنی روضه امام حسین علیه السلام از بهشت هم خوشبوتر است.
